درختچه چای در حدود 5 هزار سال قبل در چین شناخته شده بوده و مصرف می شده ،امروزه در اغلب کشورها ی آسیا که برای چای اقلیم مناسبی باشند ،کاشته می شود.چای را در قرن سیزدهم میلادی برای اولین بار مارکوپولو سیاح  ونیزی به اروپا وارد کرد و دراوایل قرن حاضر تخم چای را کاشف السلطنه از چین به ایران آورد و در سواحل دریای خزر که دارای خاک غیر آهکی است و از نظر خاک و تا اندازهای درجه حرارت مناسب چای می باشد کاشته می شد.

گیاه چای درختچه یا درخت کوچکی است که دارای برگهای همیشه سبز و ناخزان به رنگ سبز تیره مایل به سیاه است،ارتفاع آن تا 2 متر و در خاکها و مناطق خیلی مناسب تا 7 متر نیز می رسد.برگهای آن بیضی نوک تیز که با دمبرگ به ساقه چای متصل می شود.گلهای آن کوچک سفید اغلب منفرد است.از نطر آب و هوا درختچه چای مناطق خیلی گرم و مرطوب را دوست دارد.

به طور کلی در بازار سه نوع چای عرضه می شود:چای سیاه،چای سبز، و سرانجام چای تخته ای که به صورت تخته های شبیه آجر یا بسته های کوجک فشرده شده ویا قرص تهیه می شود. نوع اخیر چای را معمولا در چین و در روسیه از باقی مانده های چای سبز و چای سیاه در کارخانجات درست میکنند. چای سبز و چای سیاه هر دو از برگهای چای تهیه می شوند و فقط از نظر رنگ و نوع و روش تهیه باهم اختلاف دارند    . 

چای خیلی سریع بوها را به خود می گیرد و در نگهداری آن باید دقت شود که در نزدیکی و تماس با چیز های بودار نباشد به همین دلیل معمولا آن را در قوطی و ظرفها و جعبه های دو جداره بسته بندی میکنند .

ترکیبات شیمیایی

کیفیت مخصوص چای مربوط به کافئین یا تئین چند پلی فنول واسانس در آن است .در برگهای آن کاروتن ،رایبوفلاوین ، نیکوتینیک اسید و پانتوتنیک اسید ، اسکوربیک اسید ، مالیک اسید ، اکسالیک اسید ،کمپفروک اسید و فلوئوراید وجود دارد.

برگهای تازه بهاره چای در حدود 0/014 درصد و برگهای تازه تابستانه چای در حدود 0/007 درصد اسانس دارد. وجود کزانتین و تئوفیلین وآدنین در برگ چای موجب آن می شود که در صورت اسراف در خوردن چای عوارضی به نام تئیسم ایجاد شود. دم کرده چای منبع غنی از فلوئوراید است.

مضرات چای

ü     در چای ترکیباتی از جمله کافئین وجودارد که احتمال مبتلا شدن به بیماری ایجاد سیست در برخی خانمها را افزایش می دهد ،البته این موضوع هنوز کاملا و صد در صد تائید نشده است.

ü     مقدار کافئین موجود در برگهای چای زیاد است ولی در یک فنجان مایع چی دم شده ثلث یک فنجان کافئین وجود دارد. کافئین از محرکهای سیستم اعصاب مرکزی است.
چای ترشح اسید معدی را تحریک می کند، بنابراین برای اشخاصی که زخم معده دارند توصیه نمی شود.

ü     افراط در خوردن چای ممکن است جذب آهن آلی از خوراکی های گیاهی را متأثر سازد و موجب کم خونی شود.بخصوص در مورد اطفال توصیه می شودکه زیاد چای نخورند تا مبادا موجب کم خونی آنها شود. 

ü     افراط در خوردن چای یعنی در حدود 2 لیتر در روز ممکن است ایجاد یبوست نماید.

ü چای جوشیده دارای رنگ سیاه، بو و مزه‌ای نامطبوع است و مصرف آن موجب بروز یبوست در افراد می‌شود. چای جوشیده سرشار از مواد قابضی به نام تانن است که بر اثر جوشیدن چای وارد آن می‌شود و رنگ و مزه چای را تغییر می‌دهد.چای سرشار از آنتی اکسیدان است و زمانی که حرارت می‌بیند و دم می‌کشد، تغییراتی را از خود نشان می‌دهد. مواد آنتی اکسیدانی موجود در چای بر اثر حرارت طولانی مدت از بین می‌روند و ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد.

فواید چای

ü     چای به سبب داشتن انواع تانن، یک ضد باکتری و پد ویروس است.

ü     دارا بودن مواد آنتی اکسیدانی به چای خاصیت ضد سرطانی داده است.

ü چای بدلیل داشتن کافئین یک نوع مسکن و آرام کننده است البته باید توجه داشت که مصرف بیش از حد چای آن را به یک مخدر تبدیل میکند.

ü چای در کاهش فشار خون جانوران تاثیر دارد و به علاوه دیده شده است موشهایی که مرتبا چای خورده اند بیشتر عمر کرده ا ند دانشمندان فرانسوی نیز تایید کردهاند موشهایی که با دونوع خاص ترکیبات فلانوئید تغذیه می کنند فشار خون آنها محسوسا کاهش یافته است.محققان فرانسوی معتقدند که خاصیت بایوفلاوونوئیدها در مورد کاهش فشار خون احتمالا شبیه  داروهای بتابلوکر نظیر ایندرال است.

ü     وجود فلوراید در چای موجب حفاظت از دندانها میشود.

    در مورد مضرات چای در اینترنت بحث های دیگری هم مطرح شده بود که کمی غیر علمی بنظر می آید مثلا اینکه گفته شده:

     چای پلی فنول دارد که یک نوع ماده دارای حلقه آروماتیک است و سرطانزاست... خب در بدن هم از 20 نوع آمینواسید موجود سه آمینواسید آروماتیک هستند و از قضا یک آمینواسید حلقه فنول هم دارد پس باید آمینواسیدهای بدن سرطانی باشند!!!

     گفته شده که چای در دوره قاجار وارد ایران شد و بعد گفته میشود که ابن سینا از چای به عنوان ماده ای پست یاد کرده!!!!!!

یا    حتی گفته میشود اگر چای خوب بود ائمه مصرف میکردند....چای در زمان ائمه فقط در چین بوده(صرفا جهت اطلاع).... گوجه فرنگی هم پس از کشف قاره امریکا به سراسر دنیا فرستاده شد پس چون در زمان ائمه گوجه فرنگی نبود و ایشان مصرف نمیکردند چیز خوبی نیست!!!

نکته آخر

در پایان بهتر است بدانیم چای هم مضراتی دارد و هم محاسنی و مسلما استفاده بیش از اندازه آن موجب ضرر و زیان است.بهتر است در استفاده از چای و هر نوع خوراکی دیگری حد اعتدال را رعایت نمود.